ریختشناسی
هشتپاها دارای هشت بازو هستند که بر روی آنها دو ردیف کلاهک مکنده وجود دارد. بر خلاف بیشتر سرپایان، هشتپاها تقریباً هیچ اسکلت درونی ندارند و بدنشان کاملاً نرم است. آنها نه مانند ناتیلوس صدف بیرونی دارند و نه مانند سرپاور (ماهی مرکب) استخوان درونی دارند. یک منقار، شبیه به منقار طوطی، تنها قسمت سفت در بدن هشتپاها است. این منقار به هشتپا توانایی رفتن به لای شکافهای باریک بین صخرههای زیرآبی به هنگام گریختن از دست مارماهی موری و دیگر ماهیان شکارچی را میدهد.هشت پاها در دو نوع سمی و غیر سمی هستند
کلمه اختاپوس معنی هشت پا می دهد. اختاپوس ها حیواناتی گوشه گیر با هشت بازو هستند. آن ها در کف اقیانوس زندگی می کنند. بیش از 100 گونه مختلف از اختاپوس ها وجود دارند. اختاپوس غول پیکر(Giant octopus) بزرگ ترین اختاپوس است. طول بدن این جانور نرم تن بسیار عظیم، از نوک یک بازو تا نوک بازوی دیگرش 23 پا یا هفت متر است و وزنش بیش از 400 پوند یا 182 کیلوگرم است. کوچک ترین اختاپوس، اختاپوس کالیفرنیایی است که فقط 8/3 اینچ یا یک سانتی متر طول دارد.
ساختمان بدن:
اختاپوس بدنی نرم و هشت بازو دارد. هر بازو دو ردیف بادکش برای مک زدن دارد. اگر اختاپوس یک بازویش را از دست بدهد، در نهایت دوباره برایش بازوی دیگری رشد می کند. اختاپوس خون آبی رنگ دارد. اختاپوس یک چشم در هر طرف سرش دارد و دید بسیار خوبی هم دارد. اختاپوس نمی تواند بشنود.
تغذیه:
اختاپوس ها خرچنگ های کوچک و گوش ماهی ها، به علاوه بعضی از حلزون ها، ماهی ها، لاک پشت ها، سخت پوستان(مثل میگوها) و اختاپوس های دیگر را می خورند. آن ها با بازوهایشان طعمه را می گیرند، سپس آن را به وسیله گزیدن با دهانه لوله سفت شان، فلج کردن شکار با یک سم عصبی می کشند و بعد طعمه را آرام فرو می دهند. اختاپوس ها اکثراً در شب شکار می کنند. فقط اختاپوس های حلقه-آبی سمی دارند که آن قدر قوی است که یک نفر را می کشد.
محفاظت:
هشت پایان به شاخه نرمتنان تعلق دارند این موجودات دربین بی مهرگان دارای پیچیده ترین مغز وهوش سرشار در حد یک گربه خـانگی هسـتند . هشت پایان قادرند به دام های صیادان خرچنگ وماهی وارد وخارج شوند این جانوران دارای حافظه کوتاه مدت وبلند مدت می باشند وقادر به تمایز اطلاعات اندوخته در حافظه هستند وتوانایی این را دارند تا مشکلات را از راه آزمون وخطا حل کنند .. در هنگام خطر برای دور کردن دشمن جوهری به رنگ بنفش تیره از خود ترشح می کنند که برخی از گونه ها قـادر بـه ترشـح مـواد سـمی بـرای شکار خرچنگ ها ولابستر ها هستند .هشت پایان توانایی زیادی برای استتار خود داشته ،می توانند خود را به رنگ جزایر مرجانی ویا گیاهان دریایی در آورند همچنین در هنگام تـرس به رنگ سفید ودر زمان عصبانیت به رنگ قرمز در می آیند که این تغییرات رنگی پوست توسط تحریک چشمها صورت میگیرد چشمان این موجود پیچیده وقابل مقایسه با چشم انسان می باشد که با چشم بسته تفاوت بین شکل واندازه اجسام را تشخیص می دهد . این جانداران فاقد قوه شنوایی هستند . هر بازوی جانور دارای دوردیف بادکش مکنده است که حاوی گیرنده های حساس چشایی است این گیرنده ها به جانور در شناخت وپیدا کردن غذا کمک می نمایند . نداشتن هیچ ماده کمکی دربدن به جز منقارورادولا این ج انوران را قادر به عبور از فضاهای کوچک می کندبه طوریکه از فرورفتگی هـای داخـل سنگ ها جهت کمینگاه استفاده می کنند و به مدت روزها تا هفته ها در آن باقی مانده وجهت شکار از آن خارج و دوباره بازگشت می نمایند . هشت پایان دارای دوجنس جدا ازهم می باشند ولقاح در آنه ا به صورت داخلی است . دوران زندگی هشت پا از شش ماه در گونه هـای کوچـک تا سه سال در گونه های بزرگ است